Owies to jedno z najzdrowszych zbóż nie tylko w polskiej kuchni. Bogate w składniki bioaktywne, a tym samym niezwykle wartościowe dla zdrowia człowieka, zboże to zaliczane jest do żywności funkcjonalnej, czyli o wysokiej wartości żywieniowej. Agnieszka Piskała-Topczewska, specjalistka ds. żywienia i ekspertka III edycji kampanii „Glutenowy zawrót głowy – obalamy mity, potwierdzamy fakty” wyjaśnia, jak przetwory owsiane mogą wpłynąć na poprawę naszego zdrowia.
Owies skutecznie obniża cholesterol
Spożywanie produktów pochodzących z owsa pomaga obniżyć poziom cholesterolu całkowitego we krwi, co jest zasługą zawartych w ziarnach owsa ?-glukanów, fitosteroli, tokotrienoli oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dodatkowo owies wykazuje zdolność do regulowania poziomu frakcji tzw. złego (LDL) i dobrego (HDL) cholesterolu – zmniejsza ilość frakcji LDL i zwiększa poziom HDL. Badania dowodzą, że spadek stężenia cholesterolu we krwi jest proporcjonalny do ilości spożywanych produktów owsianych i zawartych w nich glukanów, czyli związków wykazujących właściwości przeciwutleniające. Spożycie 3g ?-glukanów (np. 2/3 filiżanki płatków owsianych, 1/3 filiżanki otrębów owsianych lub pół filiżanki kaszy owsianej) powoduje redukcję poziomu cholesterolu całkowitego o 2%, a stężenia LDL – o 5%. Dzięki temu mamy szansę zmniejszyć ryzyko wystąpienia niedokrwiennej choroby serca nawet o 10%!
Pomaga w trawieniu i „pochłania” cukier
Produkty zawierające owies mają duże znaczenie dla gospodarki węglowodanowej w naszym organizmie. Zawarty w zbożu błonnik, przechodząc przez jelita, przyczynia się do absorpcji cukrów prostych. W efekcie przenikają one do krwioobiegu w dużo mniejszym stopniu, ograniczając w ten sposób „skoki” glikemiczne we krwi.
Przetwory owsiane, takie jak płatki czy otręby, bardzo korzystnie oddziałują na układ pokarmowy. Zawarte w nich glukany regulują trawienie, wpływają na opóźnienie opróżniania żołądka, chronią błonę śluzową jelita cienkiego i żołądka. Glukany wraz z błonnikiem nierozpuszczalnym w wodzie pomagają usuwać niestrawione resztki pokarmu z jelit, zapobiegając powstawaniu nadżerek i stanów zapalnych, a w konsekwencji – działając profilaktycznie w nowotworach jelita grubego i cienkiego, żołądka i odbytnicy.
Co ważne, błonnik w kontakcie z wodą pęcznieje w żołądku, dając tym samym uczucie sytości na długi czas. Docenią to szczególnie osoby na diecie redukcyjnej. Ponadto zawarty w owsie błonnik ułatwia oczyszczanie organizmu z toksyn i hamuje nadmierne wchłanianie tłuszczu z pożywienia.
Wspiera układ nerwowy, odpornościowy i moczowy
Składniki owsa wpływają na wzmocnienie układu nerwowego i odpornościowego. To przede wszystkim zasługa rozpuszczalnego w wodzie błonnika, a zwłaszcza beta-glukanów, które stymulują układ immunologiczny. Mają one również właściwości prebiotyczne – wspierają funkcjonowanie flory bakteryjnej, zasiedlającej przewód pokarmowy i mającej wpływ na odporność organizmu.
Jak wynika z badań, owies poprawia koncentrację i samopoczucie. Dzięki połączeniu pierwiastków (wapń, magnez, potas, żelazo) i witamin (głównie z grupy B) zboże to okazuje się bardzo skuteczne w walce z długotrwałym stresem i bezsennością.
Obecne w ziarnach owsa flawonoidy i saponiny (związki chemiczne pochodzenia roślinnego) działają moczopędnie, chroniąc układ moczowy (nerki, pęcherz moczowy). Składniki owsa wykazują także działanie antyspazmatyczne, przeciwdziałając skurczom i drgawkom.
Zawiera wyjątkowe polifenole
W owsie znajdziemy awenantramidy – unikalne polifenole, które występują tylko w ziarnach tego zboża. Mają one silne właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i antyastmatyczne. Działają również antyalergicznie i łagodzą objawy świądu.
Kto musi unikać owsa?
Produkty zawierające owies nie są wskazane chorym na celiakię i z nadwrażliwością na gluten.
Ogólnopolska kampania promocyjno-edukacyjna „Glutenowy zawrót głowy – obalamy mity, potwierdzamy fakty”, której organizatorem jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.
