Próchnica zębów to nic innego jak demineralizacja i rozmiękczanie szkliwa. Rozpoczyna się niepozornie, zazwyczaj od korony zęba (przyszyjkowo lub w miejscach styku zębów).
Na początku można zaobserwować kredowo ? białą plamę, która z czasem ulega przebarwieniu. Następnie proces demineralizacji prowadzi do powstania zagłębienia i ubytku szkliwa. Odczuwamy wtedy wrażliwość przy zmianie temperatury, reakcje bólowe na słodycze, kwasy czy dotyk. Nie leczona próchnica pogłębia się obejmując swoim działaniem kolejną warstwę czyli zębinę. W rezultacie powstaje coś co potocznie zwiemy dziurą w zębie. Próchnica drąży dalej i zbliża się do miazgi zęba. Im głębsza jest dziura tym większe doznania bólowe.
Kiedy próchnica dotrze do miazgi lecz nie daje powikłań należy usunąć zniszczone tkanki, odkazić i nadbudować ubytek odpowiednim materiałem. Natomiast w momencie gdy dochodzi do zapalenia miazgi ból zęba odczuwany jest szczególnie silnie. Ból nasila się zazwyczaj wieczorem i nocą i nie można go uśmierzyć środkami przeciwbólowymi. W takiej sytuacji usuwana jest miazga tak jak na przykład leczenie kanałowe pod mikroskopem Poznań. Ząb po takim leczeniu jest martwy, ponieważ pozbawia się go miazgi, jest on bardziej podatny na działanie drobnoustrojów, dla których miazga jest naturalną barierą.
Cięższym przypadkiem niż zapalenie miazgi jest zgorzel miazgi. Mamy z nią do czynienia wtedy, gdy nieleczone zapalenie przeistacza się w około zębowe stany ropne lub zapalenie kości. Symptomem zgorzeli miazgi jest nie tylko dotkliwy ból zęba ale też podwyższona temperatura ciała i złe samopoczucie.
Przyczyny powstawania próchnicy zębów
Podatny na proces próchniczy ząb to jedna z najczęstszych przyczyn ubytków. Warunkowana genetycznie. Jeśli w jamie ustnej znajdują się bakterie próchnicotwórcze, zęby, nawet te bardzo silne, podlegają uszkodzeniom. Przyczyną może też być nieodpowiednia dieta (zawierająca nadmierną ilość cukrów prostych czyli węglowodanów). Dużą rolę spełnia ślina, nasycenie fluorem i higiena jamy ustnej. Wszystkie te czynniki oddziałują na siebie nawzajem.
Przebieg próchnicy
Początkowo na szkliwie odkładają się białka zawarte w ślinie tworząc tzw. błonę ślinną. Na niej żerują bakterie, które wytwarzają wielocukry zewnątrzkomórkowe. To prowadzi do powstania płytki nazębnej. Bakterie tworzące płytkę (przede wszystkim z grupy streptococcus mutans) rozkładają węglowodany na kwas mlekowy i kwas octowy. Kwasy wchodzą w reakcję ze szkliwem wypłukując z niego fosfor i wapń. Demineralizacja trwa dopóki wytwarzane są kwasy.
Jak zapobiegać próchnicy?
Należy stale usuwać płytkę nazębną jako źródło bakterii. W tym celu należy myć zęby szczoteczką i pastą przynajmniej dwa razy dziennie. Do czyszczenia trudno dostępnych miejsc należy używać nici dentystycznych, specjalnych szczoteczek między zębowych oraz wykałaczek.
Trzeba też przestrzegać odpowiedniej diety. Regułą jest ograniczenie pokarmów gęstych i kleistych., które przywierają do zębów. Trzeba też zmniejszyć ilość słodyczy pomiędzy posiłkami. Nie powinno się zjadać niczego przed snem. Po prostu po każdym posiłku należy zadbać o to by resztki pokarmu zostały usunięte z jamy ustnej. Zalecane do spożycia są produkty zawierające fluor takie jak groch, ryż, szpinak, truskawki, marchew, mięso ryb.
Można też zastosować związki fluoru. Uznano że dzienne zapotrzebowanie na fluor wynosi 1,5 do 2 mg. Fluorkowanie wodą tam gdzie występuje niedobór fluoru jest najlepszą biologiczną i naturalną metodą profilaktyki próchnicy zębów.
fot. Rupert Taylor-Price źródło flickr com
