Porcelana narodziła się w Chinach i to tam powstały tradycyjne wzory jej zdobienia. Najczęściej kojarzymy chińską porcelanę ze zdobieniami w kolorze niebieskim, a właściwie kobaltowym. Nie był to jednak kolor, który pojawił się na porcelanie jako pierwszy.
Początkowo (do panowania dynastii Yuan) większość wzorów była w kolorze czerwonym. Okazało się jednak, że popyt na porcelanę przewyższył podaż. Kolor czerwony był trudniejszy do uzyskania, zresztą była to barwa cesarskiego dworu. Ceramicy chińscy zaczęli używać do barwienia koloru kobaltowego. Porcelana z wzorami czerwonymi miała być przeznaczona tylko dla cesarza. Najpopularniejszym wzorem na porcelanie chińskiej były kwiaty. Występowały praktycznie na każdym naczyniu. Kwiaty miały oczywiście swoją symbolikę. Najpopularniejsza była piwonia, która w Chinach uznawana jest za królową kwiatów, być może ze względu na jej długowieczność. Jest symbolem miłości, pasji, honoru, dostatku i powodzenia. Z reguły była zestawiana z kwiatem jabłoni, który miał obdarzać pomyślnością i zdrowiem, łączyć strefę niebiańską i ziemską. Kwiatem, który bardzo często malowano na porcelanie była chryzantema. W naszej rodzimej symbolice kojarzona z odchodzeniem, śmiercią, w chińskiej to symbol szlachetności, bogactwa, długiego i szczęśliwego życia. Na porcelanie chińskiej kwiaty często występowały w parach. Jeśli róża, to obok niej hibiskus, jeżeli jaśmin, to w połączeniu z wilcem, kamelia zawsze z lotosem.
Wzory miśnieńskiej porcelany
Manufaktura w Miśni była pierwszą w Europie, która bazowała na porcelanie europejskiej. Wcześniej nie znano receptury tworzenia masy porcelanowej. Chińczycy zazdrośnie strzegli swojego sekretu i dopiero rok 1709 można uznać za początek produkcji w Europie. Manufaktura w Miśni od początku tworzyła niezwykle wyrafinowaną i piękną porcelanę. Na początku bazowano na wzorach chińskich, ale dość szybko stworzono własne. Były to najczęściej bogate scenki rodzajowe. Dość szybko jednak ceramicy zaproponowali bardziej wyrafinowane malunki. Najbardziej rozpoznawalny jest do czasów obecnych wzór nazywany „cebulakiem”.
W osiemnastowiecznej Europie ogromnym powodzeniem cieszyła się porcelana, której głównym elementem był owoc granatu. Był to wzór pochodzący z porcelany chińskiej. Powszechnie jednak mylono owoc granatu z popularną i bardziej znaną w Europie… cebulą. I to właśnie w manufakturze miśnieńskiej narodził się najbardziej rozpoznawalny styl cebulowy. W roku 1739 rozpoczęto produkcję porcelany z „cebulowym” wzorem. Z biegiem czasu wzór dopracowano i nadano mu nową odsłonę. Owoc granatu pojawiał się brzegach talerzy, natomiast na środku, zamiast popularnego w kulturze chińskie lotosu malowano kwiat chryzantemy w otoczeniu pnących się pędów. Porcelanę malowano i nadal maluje się kobaltem. Jest to barwnik odporny na bardzo wysoką temperaturę. Nanoszenie tego barwnika jest niesłychanie trudne. Barwnik prawie natychmiast wsiąka w porcelanową masę i nie ma żadnych szans na poprawę rysunku. Całość jest następnie pokrywana szkliwem. To daje pewność, że rysunek nie zostanie zniszczony przez dziesiątki lat.
Motywy zdobnicze polskiej porcelany z Korca
Pierwsza manufaktura porcelany, która powstała w Korcu, miała kilka charakterystycznych dla niej motywów zdobniczych. Przez cały okres działalności na zastawach tam powstających pojawiały się bukiety kwiatów. Warto dodać, że nie były to kwiaty egzotyczne, ale rodzime. Bukiety kwiatów komponowano z jednego dominującego, np. goździka, róży, tulipana, żonkila. Dopełniano je drobniejszymi kwiatami: bratkami, jaskrami, niezapominajkami, prymulkami. Ogromnym powodzeniem cieszyły się również motywy z makami, które oferowano w czterech wariantach kolorystycznych. W zastawach stołowych często też stosowano wzory winorośli. Typowo polskie natomiast były wzory ułożone z plecionych traw w połączeniu z kłosami zbóż i niebieskimi dzwonkami. Dostępne były naczynia zdobione delikatnie, ale i takie, na których kompozycje kwietne zajmowały niemal całą powierzchnię naczynia.
Każda z wytwórni porcelany stara się uzyskać swoje niepowtarzalne wzory tak, by odróżniać się od innych i zdobyć serca klientów.
